Razzia Beverwijk & Velsen-Noord

Jaap werkte als kraandrijver op de Hoogovens. Hij was een van de 111 Hoogoven medewerkers die bij de Razzia van 16 april 1944 gearresteerd werd en afgevoerd is naar Kamp Amersfoort. Zie voor totaallijst Hoogovens IJmuiden.

Hij werd door toedoen van de directie van Hoogovens op 3 mei 1944 vrijgelaten uit Kamp Amersfoort. In een notitie van de Sociale Afdeling aan de directie van Hoogovens van 3 mei 1944 staat letterlijk:    “Hedenmiddag met de trein van kwart over 2 is een 60-65 tal jongens uit Amersfoort teruggekeerd, De namen werden deze morgen afgeroepen en op een desbetreffende vraag ontvingen zij ten antwoord, dat zij naar Scheveningen gingen  Eerst toen zij buiten het kamp waren, bemerkten zij, dat zij vrij waren".    (Met “Scheveningen” werd “Het Oranjehotel” bedoeld, de gevangenis te Scheveningen, CB).

Tekst van de brief van Jaap en Dirk Groen van 23 april 1944 uit Kamp Amersfoort

                                                                                Politie Doorgangslager Amersfoort 23-4-44

We zijn Zondag 16-4 hier aangekomen en hebben sindsdien niets anders gedaan dan eten en slapen. Wat we hier moeten doen weten we niet maar wel hebben ze ons Maandag 17-4 verteld dat als de dader van de moord in Beverwijk zich binnen 48 uur aanmeldde, we vrij zouden zijn. Dit is natuurlijk niet gebeurd dus werd er gezegd dat we naar een concentratiekamp in Duitschland gestuurd zouden worden. In afwachting hiervan zitten we hier al een week en nog steeds hebben we niets gehoord.

Maak je niet ongerust en hou je taai, wij doen hetzelfde. De mening van de meeste hier is dat we weer naar huis gaan want we zijn niet kaal geknipt en krijgen geen zeep en geen handdoek. We zien er erg vies uit, hebben lange baarden en vuile nekken. Elke dag staan we om 6 uur op, eten dan 3 sneedjes brood en wat koffie zonder suiker, dan om 12 uur ¾ liter eten wat er slecht is en om 7 uur weer 4 sneedjes brood. Om 8.30 uur gaan we weer naar bed. Tussen de etenstijden mogen we naar buiten tussen prikkeldraad. De oppervlakte is 70 meter lang en 6 meter breed waarop we met 468 jongens moeten bivakkeren. Elke morgen als we opstaan vragen we ons af wat deze dag weer brengen zal, dat is erg vervelend omdat we niets weten. We zullen hopen dat we naar  huis gaan deze week en zo niet dan zien we elkaar na de oorlog weer terug. Dus hou je in goede conditie. Zijn in Duitschland dan schrijf ik zo gauw mogelijk. Dit briefje is clandestien en moet als we op transport gaan door iemand gevonden worden die het op de post doet groet allen van ons en tot ziens.

                                                           Jaap en Dirk

____________________________________________________________________________

Tekst van de brief van de ouders van Jaap en Dirk Groen van 30 april 1946.

ROBERT AUSSPRUNG

                                                                                                        St Pancras 30 april 1946

                                                           Fam Adres

Uw brief ontvangen en met verwondering vernamen wij daaruit dat u allen in ieder geval levend uit deze hel gekomen bent. Ja, nog in Brunswijk woont en zelfs nog in dezelfde straat.

Na de laatste brief van Hans in 1941 is veel gebeurd in ons mooie Nederlandje. Terreur en moedwillige verwoestingen om het in groote trekken te nomen hebben hoogtij gevierd. De terreur heeft vele slachtoffers geëischt en zoo ook onze jongste zoon en broer Dirk. De moedwillige vernielingen, het grootste gedeelte van Velsen en ook ons huis.

16 April was het  juist 2 jaar geleden dat Dirk en Jaap s’morgens om 6.30 van bed gehaald werden en met ongeveer 450 andere jongens, allen tusschen de leeftijd van 17-26 jaar werden weggevoerd naar Amersfoort, één van de beruchte concentratiekampen in Nederland opgericht. Deze jongens waren alle uit Velsen en Beverwijk afkomstig. Dit was als straf voor het doodschieten van een Luitenant van de Nederlansche politie, één van de gelukkig weinige ploerten die hun Vaderland verraden hebben en veelal nog grootere schoften waren wat het menschenjagen aangaat als groene Polizei en S.S.

Na 17 dagen in Amersfoort gezeten te hebben kwam Jaap met ongeveer 60 jongens totaal onder het ongedierte terug. De andere jongens hebben drie maanden in Amersfoort gezeten zonder ooit een letter naar huis te mogen schrijven en zijn toen op transport gesteld naar Duitsland. 1 November is Dirk in de buurt van Leipzig gestorven aan “totaale lichamelijke zwakte” zoals het genoemd werd in het papiertje dat we op 1 Maart, dus 4 maanden later, kregen. Nooit hebben we een brief of eenig teken van leven van hem gehoord na zijn gevangenneming.

Na de bevrijding hebben wij het een en ander gehoord van jongens die tot het laatste oogenblik bij hem geweest zijn en als aandenken zijn bril mee terug genomen hebben. Veel jongens hebben hetzelfde lot ondergaan als Dirk. Uit sommige gezinnen zijn zelfs twee jongens weggebleven, jongens die absoluut niets met het gebeurde te maken gehad hebben maar die als gijzelaars zijn geofferd aan de Nazi bloeddorst.

Veel is er gebeurd in ons dierbare Nederland tijdens deze onzinnige oorlog en veel hebben we geleerd. Geleerd dat we als we in verdrukking komen Nederlanders zijn in hart en nieren maar ook hebben we geleerd wat haten is, diep en hartgrondig haten. Een haat die gegroeid is in een tijdsperiode van 5 jaren van absolute machteloosheid tegenover tiranie, plunderingen, brandstichting, bloedoffers en uithongering.
___________________________________________________________________________

In maart 2011 informatie ontvangen van de heer Rob Groen uit St. Pancras. In eerste instantie betreft het Dirk Groen. Van de familie een foto en documenten van Dirk ontvangen. Volgens de familie zou ook Jacob Groen, opgepakt zijn. Dit gegeven was niet bekend in Beverwijk. Uit een brief van Dirk en Jaap, geschreven op 23 april 1944 in Kamp Amersfoort blijkt dat ze beiden opgepakt zijn bij de razzia van Beverwijk en Velsen-Noord. Volgens de transportlijst van 7 juli 1944 is Jaap is niet naar Duitsland gedeporteerd. Uit een brief blijkt dat Jaap na 17 dagen vrijgelaten is. Dat was op 3 mei 1944. Op die dag gelukte het de directie van Hoogovens om ongeveer 65 mannen uit Kamp Amersfoort vrij te krijgen omdat men de Duitsers wist te overtuigen dat deze mannen onmisbaar waren voor het produktieproces van Hoogovens.

Onderstaande informatie ontvangen van Rob Groen.

Volgens de familie zou Jacob Groen, geb Sint Pancras 15-9-1919, de middelste broer van Cor en Dirk, ook op gepakt zijn tijdens dezelfde razzia maar weer vrijgelaten.

Jacob Groen: geboren St. Pancras 15-9-1919. Overl/begr Beverwijk 5/10-5-1993. Ondertr/tr Beverwijk 25-7/8-8-1945 met Hendrika de Gram geb. Amsterdam 30-4-1924, huisvrouw, dochter van Arend M. de Gram en E.T.F. Klyn.

Genealogische gegevens:

Jaap Groen is een broer van Dirk Groen.

De ouders van Dirk en Jaap zijn: Dirk Groen, geboren Sint Pancras 22-10-1893, overleden Sint Pancras 29-02-1948. Gehuwd op Sint Pancras 17-05-1917 met Janse Kooij, geboren Sint Pancras 27-08-1894, overleden Sint Pancras 10-10-1984.