Razzia Beverwijk & Velsen-Noord

Jan werkte als hulpsmeltmeester op de Hoogovens. Hij was een van de 111 Hoogoven medewerkers die bij de Razzia van 16 april 1944 gearresteerd werd en afgevoerd is naar Kamp Amersfoort. Zie voor totaallijst Hoogovens IJmuiden.

Jan was Keeper, waarschijnlijk bij S.V. Beverwijk.

In het gastenboek schreef z'n zoon John:
Bericht 25 van Johannes Leendert Grapendaal uit Hillbank Australie
Vrijdag 15 April 2005 09:33:33
Ik kreeg een E-mail van een oude buurjongen uit Beverwijk en zei dat ik deze site moest gaan zien want hij zag dat mijn vader daar in vermeld werdt. Mijn vader was Johannes Gerardus Nicolaas Grapendaal opgepikt in de razzia van April 1944. Ik heb het verhaaltje van Jaap Epskamp gelezen en de tranen liepen over mijn wangen. Wat mijn vader en al die andere goeie mannen hadden meegemaakt roerde heel wat emoties bij mij op. Ik was vijf jaar toen hij werdt opgepikt en ik kan het nog goed herinneren. En ook de dag dat hij weer terug kwam. Volgens Jaap overleed mijn vader een jaar of zes daarna maar daar was hij abuis mee. Mijn vader overleed op 22 Maart 1947 net een dag voor mijn achtste verjaardag, dus dat vergeet men nooit. Hij was bijna 27 jaar en liet mijn moeder met drie kinderen en eentje op komst achter. Hij overleed, zover het mij verteld is, aan verwondingen die niet goed werden verzorgd in de kampen en liep bloedvergiftingen op en later gangeriene zette toen in zover als ik weet. Wij zijn in 1955 naar Australie geemigreerd en alhoewel ik heel goed kontakt hebt gehad met de familie is er natuurlijk een hoop verhaal van verloren gegaan. Nu kan ik niemand meer vragen stellen want al zijn broers en ouders zijn overleden en daarvoor ben ik zo dankbaar dat ik er iets over heb gelezen en zal deze site nog heel veel bezoeken. Allerbeste groeten van JL(Jan)Grapendaal Zuid Australie.

Over Nietleben vertelt Jaap Epskamp het onderstaande. Het hele verhaal treft u bij Jaap Epskamp aan.

Ik was op een gegeven moment naast Otto Ploeger voorman geworden en op een dag vroeg Jan Grapendaal aan mij: “Jaap, die soldaat heeft mijn naam gevraagd en in zijn boekje opgeschreven. Wil jij eens vragen waarom hij dat gedaan heeft?”. Jan viel op omdat hij een getinte huid had. Rudolf Barthold noemde hem ook altijd de Negus naar de Abbessijnse keizer.

We hadden die dagen een stelletje jonge Luftwaffe soldaten als bewaking. Ik ga naar de betreffende soldaat toe, ga in de houding staan en vraag of ik hem iets mag vragen. Dat is goed en ik vraag waarom of hij Jan Grapendaal zijn naam heeft genoteerd. Hij zegt: “Hij is brutaal geweest”, en toen kon ik weer gaan. Ik vraag aan Jan of hij wat gezegd heeft maar hij zei: “Ik heb niets gezegd maar een klein beetje gelachen”.

Dat heeft die soldaat doorgegeven aan Rudolf Barthold. Hij moest met hem mee in een aparte kamer en is daar verschrikkelijk geslagen. We konden mem door de hele barak horen gillen en om zijn moeder horen roepen. Hoelang het geduurd heeft weet ik niet. Opeens was het stil en later heeft hij mij verteld dat hij had toegegeven dat hij brutaal was geweest. Maar alleen om van het slaan af te zijn en hij was zich niet bewust wat hij verkeerd gedaan had.

Vrij arbeider.... (niet meer in een Strafkamp maar reizen was verboden).

Na zijn verblijf in het Ziekenlager Ammendorf werd Jan door het Arbeitsamt Merseburg geplaatst bij de Firma Max Hammer, Zentralheizungen, in de NaumburgerStraße 27 te Leipzig. Hij woonde in het Ausländerlager van de Firma Jäger & Co aan de Klingenstrasse 18 in Leipzig op ongeveer 500 meter van zijn werkplek.

Jan werkte daar kort, van 6 januari 1945 tot 23 januari 1945. Die dag meldde hij zich ziek en werd hij in het St. Georg Krankenhaus in Leipzig opgenomen.

Volgens het bijgaande formulier verbleef Jan na de wapenstilstand in het Ausländerlager in de voormalige 106e Kaserne in Leipzig-Gohlis. (het complex ligt in de rechthoek tussen de Viertelsweg - Olbrichtstraße - Max Liebermannstraße - Witzlebenstraße). Zie foto.

Genealogische gegevens:   

Jan huwde Beverwijk 06-07-1939 Helena (Lenie) Slinger, geboren Spaarndam 24-08-1918, overleden Millicent Zuid-Australië 22-01-1994. Begraven Millicent Garden Cemetery, Millicent, Zuid-Australië. Helena is de dochter van Carel Frederik Slinger en Pieternella Breedijk.

Helena huwde (2) Beverwijk circa 07-11-1951 Gerardus (Gerrit, Gerry) Grapendaal, geboren Velsen 12-07-1911, overleden Millicent Zuid-Australië 1987. Zoon van Johannes Grapendaal en Maria Bourgonje. Gerrit is een oom van Jan, broer van zijn vader.

Het gezin van Gerrit Grapendaal en Helena Slinger emigreerde in 1955 naar Australië. Gerrit had 3 kinderen uit een eerder huwelijk, Helena had 4 kinderen met Jan. In Beverwijk werden er nog 3 kinderen geboren en in Australië kwamen er nog 3 bij.

De ouders van Jan zijn: Gerardus Nicolaas Grapendaal, geboren Velsen 19-12-1890, overleden Beverwijk 11-02-1966. Huwde Batavia Nederlands Indië 18-10-1922 Idjo, later Maria Idjo genoemd. Geboren Nederlands-Indië 15-05-1897 overleden Beverwijk 26-02-2002, volgens de advertentie was Maria Idjo 104 jaar.

De grootouders van Jan zijn Johannes Grapendaal en Maria Bourgonje.